Kontakt

DYREKTYWA MASZYNOWA

Dyrektywa maszynowa 2006/42/WE - często oznaczana jako MD - Machinery Directive – została wprowadzona w celu zapewnienia wysokiego poziomu bezpieczeństwa dla pracowników, użytkowników końcowych i innych postronnych osób narażony na oddziaływanie maszyn. W praktyce dyrektywa maszynowa nakłada na producentów szereg wymagań bezpieczeństwa oraz dokumentacyjnych.

Zapisy zawarte w dyrektywie 2006/42/WE są bardzo ogólne i nie do końca zrozumiałe, dlatego wprowadzono normy zharmonizowane, które zawierają szczegółowe wymagania techniczne dotyczące maszyn.

Umów konsultację

SERIA ARTYKUŁÓW

Ten artykuł jest wstępem do serii publikacji dotyczących bezpieczeństwa maszyn oraz oznakowania CE. Będziemy chcieli w poszczególnych artykułach wyjaśnić kwestie dotyczące:

Oceny ryzyka maszyny – bezpieczeństwo maszyn;

Pomiarów – elektrycznych, hałasu dobiegu;

Dokumentacji technicznej;

Stosowania norm zharmonizowanych, np. EN 60204-1, EN ISO 13849-1, EN ISO 13855, EN ISO 13857;

Instrukcji obsługi;

Deklaracji zgodności, procedur oceny zgodności oraz oznakowania CE;

Modernizacji maszyn oraz remontów;

Odpowiedzialności ponoszonej przez producentów, importerów oraz pracodawców;

Minimalnych wymagań dla maszyn oraz dyrektywie narzędziowej 2009/104/WE.

W pozostałych artykułach postaramy się wyjaśnić problemy, które często trapią naszych klientów, a co może Państwu pomóc w przyszłości ominąć problemy związane z maszynami i ich użytkowaniem.

Na początek chcemy Państwu przedstawić zakres stosowania dyrektywy maszynowej 2006/42/WE. Jest to bardzo ważna kwestia ze względu na różne rozumienie pojęcia „maszyna”. Każdemu z nas maszyna kojarzy się z typowymi urządzeniami, tj. tokarki, frezarki, kosiarki czy prasy. Jest to poprawne rozumowanie, są to maszyny o „wąskim znaczeniu”. Jednak dyrektywa rozszerza ten zakres o „maszyny o szerokim znaczeniu”. Mowa tutaj o takich wyrobach jak: wyposażenie wymienne, elementy bezpieczeństwa, osprzęt do podnoszenia oraz wiele innych.

JAKIE TO SĄ MASZYNY O "WĄSKIM ZNACZENIU"?

Dyrektywa 2006/42/WE w swojej definicja określa taką maszynę w następujący sposób:

  • zespół, wyposażony lub przeznaczony do wyposażenia w mechanizm napędowy inny niż bezpośrednio wykorzystujący siłę mięśni ludzkich lub zwierzęcych,
  • składający się ze sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje ruch, połączonych w całość mającą konkretne zastosowanie,
  • zespół określony w tiret pierwsze, jedynie z pominięciem elementów przeznaczonych do jego podłączenia w miejscu pracy lub do podłączenia do źródeł energii i napędu,
  • zespół określony w tiret pierwsze i drugie, gotowy do zainstalowania i zdolny do funkcjonowania w danym stanie jedynie w przypadku gdy jest zamontowany na środkach transportu lub zainstalowany w jakimś budynku lub na konstrukcji,
  • zespoły maszyn określone w tiret pierwsze, drugie i trzecie lub maszyny nieukończone określone w lit. g), które w celu osiągnięcia określonego efektu końcowego, zostały zestawione i są sterowane w taki sposób, że działają jako zintegrowana całość,
  • zespół sprzężonych części lub elementów, z których przynajmniej jedna wykonuje ruch, połączonych w całość, przeznaczony do podnoszenia ładunków, a którego jedynym źródłem mocy jest bezpośrednie wykorzystanie siły ludzkich mięśni.

W skrócie urządzenie możemy nazwać maszyną, jeżeli spełnia wszystkie poniższe warunki:

  • Posiada napęd inny niż siła ludzkich i zwierzęcych mięśni;
  • Przynajmniej jeden element jest ruchomy;
  • Mająca konkretne zastosowanie (aby rozróżnić od maszyny nieukończonej).

Przykładami typowych maszyn, podlegających pod dyrektywę 2006/42/WE są:

Cyrkularki

Tokarki

Wiertarki

DRUGI RODZAJ MASZYN, CZYLI O "SZEROKIM ZNACZENIU".

1. Wyposażenie wymienne – oznacza urządzenie, które po oddaniu do użytku maszyny lub ciągnika jest zamontowane do tej maszyny lub ciągnika przez samego operatora, w celu zmiany funkcji maszyny lub ciągnika lub przyporządkowania nowej funkcji, o ile wyposażenie to nie jest narzędziem.

W skrócie, wyposażenie wymienne będzie maszyną, jeżeli:

  • Urządzenie będzie montowane do maszyny;
  • Zmieni jej podstawową funkcję;
  • Nie jest narzędziem.

2. Element bezpieczeństwa – do tej kategorii zalicza się elementy spełniające funkcję bezpieczeństwa w maszynach. Wykaz elementów zawarty jest w załączniku V do dyrektywy maszynowej 2006/42/WE. Przykładem takiego urządzenia jest wyłącznik awaryjny;

3. Osprzęt do podnoszenia – oznacza element lub wyposażenie niezwiązane z maszyną podnoszącą, umożliwiające utrzymanie ładunku, umieszczone pomiędzy maszyną a ładunkiem lub na samym ładunku lub mogące stanowić integralną część ładunku i które jest wprowadzane do obrotu niezależnie; zawiesia i ich elementy również są uznawane za osprzęt do podnoszenia.

W skrócie, osprzęt do podnoszenia jest elementem umożliwiające utrzymanie ładunku umieszczonego pomiędzy maszyną i ładunkiem. Przykładem jest takiego urządzenia jest belka trawersowa.

4. Łańcuchy, liny i pasy – oznaczają łańcuchy, liny i pasy zaprojektowane i wykonane do podnoszenia jako część maszyny podnoszącej lub osprzętu do podnoszenia. Nic dodać, nić ująć. Łańcuchy, liny i pasy służące do podnoszenia są maszynami.

5. Odłączalne urządzenie do mechanicznego przenoszenia napędu – oznacza odłączalny element do przenoszenia mocy pomiędzy maszynami samobieżnymi lub ciągnikami a innymi maszynami poprzez połączenie ich na pierwszym stałym łożysku.

W przypadku gdy urządzenie zostało wprowadzone do obrotu z osłoną, należy je traktować jako jeden produkt. W tym przypadku chodzi o odłączalne elementy do przenoszenia mocy pomiędzy maszynami samobieżnymi (również ciągnikami), a innymi maszynami poprzez ich połączenie. Typowym przykładem jest WOM - wałki przekaźnika mocy.

6. Maszyny nieukończone – dyrektywa 2006/42 opisuje również urządzenia, które są „prawie” maszynami. Na takie „maszyny” nie nadaje się oznakowania CE. Kiedy maszyna będzie „maszyną niekończoną?

Musi spełnić następujące warunki:

  • Elementy tworzące maszynę, nie mogące być samodzielnie stosowane;
  • Jedyne przeznaczenie to integracja z innymi elementami, w celu stworzenia maszyny.

Przykładem maszyny nieukończonej jest ramię robota.

7. Maszyny zespolone - aby mówić o maszynie zespolonej, muszą zostać spełnione wszystkie poniższe warunki:

  • maszyny zostały zamontowane w celu spełnienia wspólnej funkcji;
  • zawierają wspólny układ sterowania;
  • działanie każdej maszyny ma oddziaływanie na inną pracującą w linii.

Maszyny zespolone to przede wszystkim linie produkcyjne.

PODSUMOWANIE

Czytając powyższe zapisy można odnieść wrażenie, że dyrektywa maszynowa w swoim zakresie obejmuje niemal wszystkie otaczające nas urządzenia. Ustawodawca wziął to pod uwagę i określił też wyłączenia z dyrektywy, które obejmują m.in. AGD i RTV. Pralka do użytku domowego będzie miała inne wymagania prawne niż pralka użytkowana w pralni przemysłowej. Producent w każdym z tych przypadków będzie musiał spełnić odpowiednie dyrektywy i normy, jednak w różnym zakresie.

Producenci maszyn muszą spełnić zapisy dyrektywy 2006/42/WE oraz innych dyrektyw, pod które mają zastosowanie, np. 2014/30/UE (EMC). Po spełnieniu wymagań wystawiają deklarację zgodności i nanoszą oznaczenie CE, która ma potwierdzić spełnienie wszystkich wymagań zawartych w „dyrektywach nowego podejścia”. Zaznaczam, że przekazanie przez producenta deklaracji zgodności nie zwalnia pracodawcy od dostosowania maszyny do minimalnych wymagań dla maszyn. W kolejnych artykułach przedstawimy Państwu procedury i działania zarówna dla producentów, jaki i pracodawców oraz użytkowników maszyn.

Dyrektywa do pobrania tutaj

Dyrektywa

W razie pytań, zapraszamy do kontaktu.

PRZECZYTAJ TAKŻE

ZACZNIJ Z NAMI WSPÓŁPRACĘ

SKONTAKTUJ SIĘ I DOPASUJ OFERTĘ DO SWOICH POTRZEB

KONTAKT